O βελονισμός, δεν είναι μία ανακάλυψη της Δύσης, αλλά μια αρχαία μέθοδος θεραπείας η οποία προέρχεται από την παραδοσιακή Κινεζική ιατρική, όπου και εφαρμόζεται ως η κύρια θεραπευτική μέθοδος για μια μεγάλη σειρά παθήσεων. Στη δυτική σύγχρονη ιατρική μόλις τις τελευταίες δεκαετίες έγινε αποδεκτή με συνεχώς όμως αυξανόμενο ρυθμό και με μεγάλο παγκόσμιο επιστημονικό ενδιαφέρον.

Ο βελονισμός αντιμετωπίζει το ανθρώπινο σώμα σαν ολότητα με τη βοήθεια λεπτών βελονών, οι οποίες τοποθετούνται σε καθορισμένα σημεία του σώματος, τα οποία βρίσκονται κατά μήκος των μεσημβρινών. Σκοπός της θεραπείας είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας της ενέργειας στο σώμα και της υγείας που έχει διαταραχθεί.

Τα ευεργετικά αποτελέσματα του βελονισμού

Όσα επιτυγχάνονται είναι μέσω του de qi (ντε τσι), της επίδρασης δηλαδή που έχει η τοποθέτηση της βελόνας στο συγκεκριμένο βελονιστικό σημείο που επιλέγεται ανάλογα με την πάθηση η οποίας προκάλεσε και τη διαταραχή της ζωτικής ενέργειας. Ο παραδοσιακός βελονισμός στοχεύει στην εξασφάλισης ισορροπίας και αρμονίας μεταξύ των δύο αντίθετων, αλληλοεξουδετερούμενων αλλά και αλληλοσυμπληρούμενων δυνάμεων του Yin (Γιν) και Yang (Γιανγκ), η διαταραχή των οποίων -είτε αυτή είναι αύξηση είτε ελάττωση- προκαλεί την ασθένεια.

Η δυτική σύγχρονη σκέψη αποδίδει τα ιδιαίτερα ευεργετικά αποτελέσματα του βελονισμού σε επιστημονικά στηριζόμενες νευροφυσιολογικές θεωρείες.

Τα βελονιστικά σημεία

Είναι διασκορπισμένα, στην πλεοψηφία τους, σε σημεία της επιφάνειας του σώματος που βρίσκονται κοντά σε περιφερικά νεύρα και χαρακτηρίζονται από τη χαμηλή αντίσταση του δέρματος στα σημεία αυτά και το υψηλό δυναμικό ενέργειας που δημιουργείται από τον ερεθισμό τους. Τα σημεία αυτά βρίσκονται κυρίως στα άνω και κάτω άκρα, αλλά και στην ραχιαία κυρίως και λιγότερο την κοιλιακή επιφάνεια του κορμού, το πρόσωπο και το αυτί.

Η αποτελεσματικότητα

Η θεωρία που επικρατεί λέει ότι η εφαρμογή του βελονισμού προκαλεί την απελευθέρωση ενδογενών οπιοειδών μέσω των αισθητικών ινών, που μεταφέρονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα των ερεθισμάτων που δημιουργούν οι βελόνες.
Σε πειραματικές εργασίες βρέθηκε ότι ο βελονισμός αυξάνει τις ποσότητες της ενδορφίνης-1, βήτα ενδορφίνης, εγκεφαλίνης, σεροτονίνης και ντοπαμίνης στο πλάσμα του αίματος και τους εγκεφαλικούς ιστούς. Οι ουσίες αυτές προκαλούν αντίσταση στον πόνο, έχουν αντικαταθλιπτικές και ηρεμιστικές ιδιότητες και θετική επίδραση στην αποκατάσταση της νευρικής λειτουργίας. Ενισχύουν επίσης την ανοσία και προκαλούν λιποδιάλυση.

Ο βελονισμός φαίνεται να έχει άμεση επίδραση στον υποθάλαμο του εγκεφάλου και προκαλεί απελευθέρωση κορτιζόλης.

Από τον αυχένα έως το άσθμα και τις φοβίες έως την παχυσαρκία

Ως αναλγητική μέθοδος έχει εφαρμοστεί επίσης σε περιπτώσεις αυχεναλγίας και οσφυαλγίας, αλλά και σε διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις που αφορούν το μυοσκελετικό σύστημα, όπως η επικονδυλίτιδα του αγκώνα, η τενοντίτιδα του ώμου, η οστεοαρθρίτιδα των γονάτων, το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα και η ινομυαλγία.
Επίσης μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με ημικρανία-κεφαλαγίες, νευραλγία του τριδύμου, μετεγχειρητική ναυτία και σε εξαρτήσεις όπως είναι το κάπνισμα. Εφαρμόζεται ακόμη στην παχυσαρκία και σε διάφορα ψυχολογικά προβλήματα όπως φοβίες και η κατάθλιψη και σε ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα με βρογχικό άσθμα ή με νευρολογικές παθήσεις όπως ημιπληγία.

Ανώδυνα και χωρίς παρενέργειες

Εκτός από την τοποθέτηση των κλασσικών βελονών περιλαμβάνει την εφαρμογή βελονισμού και με τη χρήση συσκευών όπως ηλεκτροβελονισμού ή Laser.

Η μέθοδος αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι δεν έχει ουσιαστικές παρενέργειες και είναι ανώδυνη και ασφαλής. Οι πολύ λεπτές βελόνες γίνονται καλά ανεκτές από τους περισσότερους ασθενείς.

Πιθανές επιπλοκές

Πρόκειται κυρίως για τραυματισμούς των ιστών από τις βελόνες, οι οποίοι συνήθως είναι μικρής έκτασης αλλά μπορούν να είναι και σοβαροί, από την ακατάλληλη τοποθέτηση βελονών από μη ειδικούς και έμπειρους στον βελονισμό επιστήμονες. Με τη σωστή τεχνική και τη χρήση αποστειρωμένων βελονών μίας χρήσης έχει ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος τοπικής μόλυνσης ή μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών, όπως η ηπατίτιδα Β, αλλά πάντοτε πρέπει να τηρούνται οι κανόνες σωστής αντισηψίας.

Οι συνεδρίες

Για μια ολοκληρωμένη θεραπεία χρειάζονται συνήθως 6-10 συνεδρίες. Στις οξείες καταστάσεις οι θεραπείες γίνονται κάθε δεύτερη μέρα, ενώ στις χρόνιες περιπτώσεις επαναλαμβάνονται κάθε εβδομάδα. Συνήθως τοποθετείται ένας μικρός αριθμός βελονών ανάλογα με την πάθηση και η διάρκεια κάθε συνεδρίας είναι 40-50 λεπτά.